What is the Full form of POCSO in Gujarati?
The Full form of POCSO in Gujarati is જાતીય ગુનાઓથી બાળકોનું રક્ષણ (લૈંગિક ગુનાઓથી બાળકોનું રક્ષણ – Protection of Children from Sexual Offences).
POCSO નું પૂર્ણ સ્વરૂપ “Protection of Children from Sexual Offences” છે, અને તેનો ગુજરાતીમાં અનુવાદ થાય છે “જાતીય ગુનાઓથી બાળકોનું રક્ષણ”. POCSO નું સંપૂર્ણ સ્વરૂપ જાતીય ગુનાઓથી બાળકોનું રક્ષણ છે. આ અધિનિયમ બાળકોને યૌન શોષણ અને શોષણથી બચાવવા માટે ઘડવામાં આવ્યો છે. આ અધિનિયમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય બાળકોને જાતીય ગુનાઓથી બચાવવાનો છે. આ અધિનિયમ લૈંગિક અપરાધીઓની નોંધણી, પીડિતોનું રક્ષણ અને ફરીથી અપરાધ અટકાવવાની જોગવાઈ કરે છે.
POCSO એક્ટ 2012 માં મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય દ્વારા ઘડવામાં આવ્યો હતો. આ અધિનિયમ 21 મે, 2016 ના રોજ અમલમાં આવ્યો. આ કાયદો 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના કોઈપણ વ્યક્તિ તરીકે બાળક તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરે છે. તે કાયદા હેઠળના ગુનાઓની સુનાવણી માટે વિશેષ અદાલતોની સ્થાપનાની પણ જોગવાઈ કરે છે.
POCSO એક્ટના લાભો
POCSO એક્ટ બાળકોને યૌન શોષણ અને શોષણથી રોકવામાં સફળ રહ્યો છે. જો કે, એવા કેટલાક ક્ષેત્રો છે જ્યાં કાયદામાં સુધારો કરવાની જરૂર છે. દાખલા તરીકે, POCSO એક્ટ સેક્સ અપરાધીઓની નોંધણીની જોગવાઈ કરતું નથી. આનો અર્થ એ થયો કે ભારતમાં સેક્સ અપરાધીઓનો કોઈ કેન્દ્રીય ડેટાબેઝ નથી. વધુમાં, POCSO એક્ટમાં પીડિતોની સુરક્ષા માટે કોઈ જોગવાઈ નથી. POCSO એક્ટ હેઠળ ફરીથી અપરાધને રોકવા માટે પણ કોઈ વ્યવસ્થા નથી.
POCSO એક્ટનો ઇતિહાસ
- POCSO એક્ટનો ઇતિહાસ રસપ્રદ છે. તે અધિનિયમ શા માટે ઘડવામાં આવ્યો હતો તેના કારણોની કેટલીક આંતરદૃષ્ટિ પણ પૂરી પાડે છે.
- POCSO એક્ટની રચના માટે ઘણા કારણો હતા. સૌથી મહત્ત્વનું કારણ ભારતમાં બાળ જાતીય શોષણના કેસોમાં વધારો હતો. નેશનલ ક્રાઈમ રેકોર્ડ બ્યુરોના એક રિપોર્ટ અનુસાર, 2015માં ભારતમાં બાળ યૌન શોષણના 792 થી વધુ કેસ નોંધાયા હતા.
POCSO એક્ટની રચના માટેના અન્ય કારણો હતા:
- બાળ જાતીય શોષણ પર કાયદાનો અભાવ
- બાળ જાતીય શોષણના તમામ પાસાઓને આવરી લે તેવા વ્યાપક કાયદાની જરૂરિયાત
- બાળ યૌન શોષણના મામલાઓનો સામનો કરવા માટે વિશેષ અદાલતોની જરૂરિયાત
- બાળ જાતીય શોષણનો ભોગ બનેલા લોકો માટે રક્ષણ અને પુનર્વસન પગલાંની જરૂરિયાત
- POCSO એક્ટનો ઈતિહાસ ભારતમાં બાળ જાતીય શોષણ અંગે વધતી જતી જાગૃતિનો સૂચક છે. બાળકોને જાતીય શોષણ અને શોષણથી બચાવવા માટે આવા વધુ કાયદાની જરૂર છે.
POCSO એક્ટ હેઠળ સજા
- જો કોઈ કંપની દ્વારા ગુનો કરવામાં આવ્યો હોય, તો દરેક વ્યક્તિ કે જેઓ ગુનો આચરવામાં આવ્યો હતો તે સમયે તેના વ્યવસાયના સંચાલન માટે કંપનીનો હવાલો ધરાવતા અને જવાબદાર હતા તે ગુના માટે દોષિત રહેશે અને તેને સજા થશે.
- નોંધનીય છે કે વ્યક્તિ માટેની સજા કંપની કરતાં ઓછી છે. આ એટલા માટે હોઈ શકે છે કારણ કે વ્યક્તિઓની સરખામણીમાં કંપનીઓને ગુનાહિત રૂપે જવાબદાર ગણવી મુશ્કેલ છે.
- આ અધિનિયમમાં બેદરકારીથી મૃત્યુ થવાના કિસ્સામાં સજા પણ સૂચવવામાં આવી છે. જો ગુનો કોઈપણ વ્યક્તિના મૃત્યુમાં પરિણમે છે.
- આ જોગવાઈ પીડિતો અને તેમના પરિવારોને થોડી રાહત આપવા માંગે છે. એ નોંધવું જોઈએ કે આ સજા ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC), 1860ની કલમ 304A હેઠળ નિર્ધારિત કરતાં ઓછી ગંભીર છે. આનું કારણ એ છે કે POCSO એક્ટ, 2002 હેઠળનો ગુનો મૃત્યુના ઈરાદાથી કરવામાં આવ્યો નથી.
- આ અધિનિયમ અપરાધને ઉશ્કેરવા માટે સજા પણ સૂચવે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ આ અધિનિયમ હેઠળ ગુનો કરવા માટે ઉશ્કેરે છે.
- ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC), 1860 ની કલમ 107 માં ઉશ્કેરણીને વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવી છે. તેમાં અન્ય વ્યક્તિને અપરાધ કરવા માટે ઉશ્કેરવી અથવા મદદ કરવી શામેલ છે. ઉશ્કેરણી માટે નિર્ધારિત સજા ગુનાના વાસ્તવિક કમિશન માટે નિર્ધારિત કરતાં ઓછી છે. આનું કારણ એ છે કે ઉશ્કેરણીમાં માત્ર અન્ય વ્યક્તિને ગુનો કરવા માટે મદદ કરવાનો સમાવેશ થાય છે, અને પોતે પ્રેરક દ્વારા કમિશનના કોઈપણ કાર્યને સામેલ કરતું નથી.
POCSO નિષ્કર્ષ
POCSO એક્ટ એ બાળકોને જાતીય શોષણ અને શોષણથી બચાવવા માટે આવકાર્ય પગલું છે. જો કે, ભારતમાં બાળકોની સલામતી અને સુખાકારી સુનિશ્ચિત કરવા માટે વધુ કરવાની જરૂર છે. લોકોમાં POCSO એક્ટ વિશે જાગૃતિ કેળવવી પણ મહત્વપૂર્ણ છે જેથી કરીને વધુ લોકોને જાતીય ગુનાઓથી સુરક્ષિત કરી શકાય.