What is the Full form of UTR in Gujarati?
The Full form of UTR in Gujarati is અનન્ય વ્યવહાર સંદર્ભ ( Unique Transaction Reference ).
UTR નું પૂર્ણ સ્વરૂપ Unique Transaction Reference છે, અને તેનો ગુજરાતીમાં અનુવાદ થાય છે અનન્ય વ્યવહાર સંદર્ભ. દરેક બેંક વ્યવહાર માટે અનન્ય સંખ્યા. તેનો ઉપયોગ નેટ બેંકિંગમાં થાય છે, જેમાં દરેક વ્યવહાર 22 અથવા 16 અક્ષરોના કોડ સાથે હોય છે. આનો ઉપયોગ પૈસાના ટ્રાન્સફરને ટ્રેક કરવા માટે થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે તેનો ઉપયોગ IMPS, NEFT અથવા RTGS વ્યવહારોમાં થાય છે, જો કે આ દરેક માટે UTRનું ફોર્મેટ અલગ છે. આ રીતે UTR નંબર દ્વારા સરળતાથી ઓળખી શકાય છે, જે સંદર્ભ નંબર તરીકે સેવા આપે છે. RTGS 2004 માં, NEFT 2005 માં અને IMPS 2010 માં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. તેથી, 2004 માં RTGS સાથે યુટીઆર પ્રથમ ઉપયોગમાં આવ્યો. આ નંબર બેંકિંગ સિસ્ટમ દ્વારા આપમેળે જનરેટ થાય છે અને તેનો ઉપયોગ પ્રેષકની બેંક, વ્યવહારની તારીખ વગેરેનું અનુમાન કરવા માટે પણ થઈ શકે છે.
નેટ બેન્કિંગ
ઇન્ટરનેટ દ્વારા થતા નાણાકીય વ્યવહારો નેટ બેન્કિંગ હેઠળ આવે છે. તે મની ટ્રાન્સફર, એકાઉન્ટ બેલેન્સ અને સ્ટેટમેન્ટ તપાસવા, ચેકબુક અને બેંક કાર્ડ્સનો ઓર્ડર આપવા અને શેરબજારમાં સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરવા સહિતની તમામ સમકાલીન બેંકિંગ જરૂરિયાતો માટે ઓલ-ઇન-વન ઓનલાઈન સ્ત્રોત છે. તે અત્યંત ઉપયોગી છે કારણ કે તે ચોવીસ કલાક ઉપલબ્ધ છે, સમય બચાવે છે, સતત દેખરેખ રાખવામાં આવે છે અને બિલ ચૂકવણીને પણ સરળ બનાવે છે. જો કે, તે તકનીકી ખામીઓ માટે ભરેલું છે. તેથી, કોઈ તેમના વ્યવહારને ટ્રૅક કરવા ઈચ્છે છે. આ UTR નંબરનો ઉપયોગ કરીને પ્રાપ્ત કરી શકાય છે.
NEFT, RTGS અને IMPS
NEFT, RTGS તેમજ IMPS માટે UTR જનરેટ થાય છે.
- NEFT : ભારતીય રિઝર્વ બેંક નેશનલ ઈલેક્ટ્રોનિક મની ટ્રાન્સફર (NEFT) ઈલેક્ટ્રોનિક ફંડ ટ્રાન્સફર સિસ્ટમ (RBI) જાળવે છે. આ સેટઅપ નવેમ્બર 2005 માં શરૂ થતા બેંકિંગ ટેકનોલોજીમાં વિકાસ અને સંશોધન સંસ્થા દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું અને તેને અદ્યતન રાખવામાં આવ્યું હતું.
- RTGS : રિયલ ટાઈમ ગ્રોસ સેટલમેન્ટ, જેને RTGS તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે એક એવી સિસ્ટમ છે જે ટ્રાન્ઝેક્શન-બાય-ટ્રાન્ઝેક્શનના આધારે (નેટિંગ વિના) ફંડ ટ્રાન્સફરની સતત અને વાસ્તવિક સમયની પતાવટ માટે પરવાનગી આપે છે. “રીઅલ ટાઈમ” એ સૂચનાઓ પ્રાપ્ત થતાંની સાથે જ પ્રક્રિયા કરવાનો ઉલ્લેખ કરે છે; “ગ્રોસ સેટલમેન્ટ” દરેક ફંડ ટ્રાન્સફર ઓર્ડરની વ્યક્તિગત પતાવટનો સંદર્ભ આપે છે.
- IMPS : ભારતમાં, બેંકો વચ્ચે ઝડપી ચુકવણી માટે ઇલેક્ટ્રોનિક મની ટ્રાન્સફર મિકેનિઝમ તાત્કાલિક ચુકવણી સેવા અથવા IMPS તરીકે ઓળખાય છે. મોબાઇલ ઉપકરણો દ્વારા, IMPS આંતર-બેંક ઇલેક્ટ્રોનિક ફંડ ટ્રાન્સફર સેવા પ્રદાન કરે છે. રજાઓ સહિત વર્ષના દરેક દિવસે સેવા સુલભ છે.
UTR નું ફોર્મેટ
- UTR નંબર એ 16 અથવા 22 અક્ષરનો કોડ છે, જે વ્યવહારના પ્રકાર પર આધાર રાખે છે. તે NEFT માટે 16 અક્ષર અને RTGS માટે 22 અક્ષર લાંબું છે. તેના ફોર્મેટને કારણે UTR નંબર પરથી ઘણી વિગતોનું અનુમાન લગાવી શકાય છે. RTGS ટ્રાન્ઝેક્શન માટે UTR નંબર ZZZZRCYYYYMMDD######## ધ્યાનમાં લો. કોડમાંના 22 અક્ષરો નીચે પ્રમાણે અનુમાનિત કરી શકાય છે:
- ZZZZ IFSC કોડનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, એટલે કે, મોકલનારનો બેંક કોડ. તે દરેક બેંકની દરેક શાખા માટે અનન્ય છે પરંતુ તે જ બેંક માટે પ્રથમ ચાર અક્ષરો સમાન રહે છે.
- R અહીં RTGS રજૂ કરે છે
- C વ્યવહારની ચેનલ રજૂ કરે છે
- YYYYMMDD એ જ ક્રમમાં તારીખ (ચાર અંક), મહિનો (2 અંક) અને તારીખ (2 અંક) રજૂ કરે છે
- ######## એ ક્રમ નંબર છે
UTR નો ઉપયોગ
UTR નંબરનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે નાણાકીય વ્યવહારોને ટ્રેક કરવા અને ઓળખવા માટે થાય છે. જો તમારા ફંડ ટ્રાન્સફરમાં સામાન્ય કરતાં વધુ સમય લાગી રહ્યો હોય અથવા અટકી ગયા હોય, અથવા જો તમે ભૂતકાળમાં થયેલા વ્યવહારનો સંદર્ભ લેવા માંગતા હો, તો તમે તેના પર નજર રાખવા માટે UTR નંબરનો ઉપયોગ કરી શકો છો. જ્યારે ભારતમાં બે બેંક ખાતાઓ વચ્ચે ફંડ ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે, ત્યારે UTR ઉત્પન્ન થાય છે. આનો અર્થ એ છે કે તે નેશનલ ઈલેક્ટ્રોનિક ફંડ ટ્રાન્સફર (NEFT) દરમિયાન તેમજ રિયલ ટાઈમ ગ્રોસ સેટલમેન્ટ (RTGS) દરમિયાન ઉત્પન્ન થાય છે.
UTR નો ઉપયોગ કરીને વ્યવહાર કેવી રીતે ટ્રૅક કરવો
કોઈ તેમની બેંકની મોબાઈલ એપ અથવા ઓનલાઈન બેંકિંગ ખાતાની મુલાકાત લઈ શકે છે. ભૂતકાળના ટ્રાન્સફર વિભાગમાં જરૂરી ટ્રાન્સફર શોધવા માટે UTR નંબરનો ઉપયોગ કરીને, વ્યવહારની સ્થિતિ દર્શાવવી જોઈએ.
ટ્રાન્ઝેક્શન વિશે માહિતી મેળવવા માટે વ્યક્તિ તેમની બેંકને પણ કૉલ કરી શકે છે અને તેમને UTR કોડ પ્રદાન કરી શકે છે.
UPI અને RRN
નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયાએ યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ તરીકે ઓળખાતી ઈન્સ્ટન્ટ રીઅલ-ટાઇમ પેમેન્ટ સિસ્ટમ વિકસાવી છે. આ ઈન્ટરફેસ દ્વારા વ્યક્તિઓ અને વેપારીઓ તેમજ બેંકો વચ્ચેના વ્યવહારો સરળ બને છે. તે મોબાઇલ ઉપકરણોનો ઉપયોગ કરીને બે બેંક ખાતાઓ વચ્ચે નાણાંની તાત્કાલિક ટ્રાન્સફર માટે પરવાનગી આપે છે.
UPI ટ્રાન્ઝેક્શનમાં, RRN અથવા પુનઃપ્રાપ્તિ સંદર્ભ નંબરને સમાધાન માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ પરિમાણો ગણવામાં આવે છે. RRN ના પ્રથમ ચાર અક્ષરો જુલિયા તારીખના પ્રતિનિધિ છે.
UTR ના વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો
શું બેંકમાં ટ્રાન્સફર દરમિયાન UTR કોડ જનરેટ થાય છે?
જ્યારે આપણે એક બેંકમાંથી બીજી બેંકમાં નાણાં ટ્રાન્સફર કરીએ છીએ, ત્યારે એક UTR નંબર જનરેટ થાય છે. તે NEFT અથવા RTGS દ્વારા થઈ શકે છે. એક જ બેંકના એક ખાતામાંથી બીજા ખાતામાં સીધા નાણાં ટ્રાન્સફર કરતી વખતે, કોઈ UTR નંબર જનરેટ થશે નહીં. જો કે, એક ટ્રાન્ઝેક્શન ID પ્રાપ્ત થશે. આ પછીની કોઈપણ પૂછપરછ માટે સંદર્ભ નંબર તરીકે કામ કરશે.
UTR માટે અન્ય કયા શબ્દોનો ઉપયોગ થાય છે?
કારણ કે UTR એ વિશિષ્ટતાઓનો એક વિશિષ્ટ સમૂહ છે જેનો ઉપયોગ વ્યવહારને ટ્રૅક કરવા માટે થઈ શકે છે, કોઈપણ કોડ જે સમાન ભૂમિકા ભજવે છે તેને UTR કહી શકાય. તેથી, ટ્રાન્ઝેક્શન નંબર, UPI સંદર્ભ ID, ઓર્ડર ID અને ટ્રાન્ઝેક્શન ID એ બધા શબ્દો છે જેનો ઉપયોગ UTR રજૂ કરવા માટે થાય છે.
જૂના ઇન્વોઇસ કેવી રીતે પુનઃપ્રાપ્ત કરી શકાય?
NPCI (નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા) એ બેંકોને નીચેના કોઈપણ ઇનપુટ માપદંડો- ઈન્વોઈસ નંબર, UTR નંબર અને UTR/ઈનવોઈસ તારીખ (ફરજિયાત)ના આધારે ઈન્વોઈસ ડાઉનલોડ કરવાની સરળતા પૂરી પાડવા માટે ઈન્વોઈસ સ્ટોરેજ પોર્ટલ અમલમાં મૂક્યું છે. ઈન્વોઈસ નેશનલ આર્કાઈવ સિસ્ટમ (NAS) માં ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે છે.
શું UTR માટે કોઈ સમાપ્તિ તારીખ છે?
ના, વર્ષો પહેલાનું UTR સરળતાથી ઓનલાઈન ટ્રેક કરી શકાય છે.
શું UTR ભારતની બહાર માન્ય છે?
UTR વિશ્વના કોઈપણ ભાગમાંથી શોધી શકાય છે. જો કે, તે ફક્ત NEFT માટે જ જનરેટ થાય છે જે દેશમાં NRI ખાતાઓ માટે શરૂ કરવામાં આવે છે.