What is the Full form of CNS in Gujarati ?
The Full form of CNS in Gujarati is મધ્યસ્થ ચેતાતંત્ર (સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ – Central Nervous System)
CNS નું પૂર્ણ સ્વરૂપ “Central Nervous System” છે, અને તેનો ગુજરાતીમાં અનુવાદ થાય છે “મધ્યસ્થ ચેતાતંત્ર”. મધ્યસ્થ ચેતાતંત્ર વિના માનવ શરીર કામ કરી શકતું નથી. નર્વસ સિસ્ટમ એક જટિલ નેટવર્ક તરીકે જાણીતી છે જે આપણી ક્રિયાઓ, સંવેદનાઓ અને પ્રતિક્રિયાઓ સાથે સંકલન કરે છે. નર્વસ સિસ્ટમને બે કેટેગરીમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવી છે, સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ (CNS) અને પેરિફેરલ નર્વસ સિસ્ટમ (PNS).
સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ શરીરના પ્રોસેસિંગ સેન્ટર તરીકે જાણીતી છે. સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમમાં મગજ તેમજ કરોડરજ્જુનો સમાવેશ થાય છે. મગજ અને કરોડરજ્જુ બંને મેનિન્જીસ નામની ત્રણ સ્તરવાળી પટલની મદદથી સુરક્ષિત છે.
ગ્રે અને વ્હાઇટ બાબત
પેશીના પાસામાં, સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમને બે કેટેગરીમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે, જેમ કે, ગ્રે મેટર તેમજ વ્હાઇટ મેટર. ગ્રે મેટર ન્યુરોન સેલ બોડી સાથે તેમના ડેંડ્રાઈટ્સ, ગ્લિયલ કોશિકાઓ તેમજ રુધિરકેશિકાઓનો સમાવેશ કરવા માટે જાણીતું છે. ગ્રે પેશી રક્તનો વિપુલ પુરવઠો મેળવે છે. આ પેશીના ગુલાબી રંગ પાછળનું મુખ્ય કારણ છે. મગજમાં બહારના સ્તરોમાં ગ્રે મેટર જોવા મળે છે. બીજી તરફ, ગ્રે મેટર કરોડરજ્જુમાં બટરફ્લાયનો આકાર બનાવે છે.
સફેદ પદાર્થને સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમના વિસ્તારો તરીકે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે જે મોટાભાગના ચેતાક્ષને હોસ્ટ કરે છે. ચેતાક્ષો લાંબા કોર્ડ તરીકે ઓળખાય છે જે ચેતાકોષોથી વિસ્તરે છે. મોટાભાગના ચેતાક્ષમાં માયલિનનું આવરણ હોય છે. માયલિન એ સફેદ તેમજ ફેટી ઇન્સ્યુલેટીંગ આવરણ છે જે ઝડપી ગતિએ મુસાફરી કરવામાં ચેતા સંકેતોને ટેકો આપે છે. સફેદ દ્રવ્ય ગ્રે સપાટી હેઠળ દટાયેલું હોવાનું જાણવા મળે છે. બીજી બાજુ, સફેદ દ્રવ્ય એ બાહ્ય સ્તર તરીકે ઓળખાય છે જે કરોડરજ્જુમાં ગ્રે કોરને ઘેરે છે.
મગજ
જો સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ માનવ શરીરના પ્રોસેસિંગ સેન્ટર તરીકે જાણીતી છે, તો મગજ તેના મુખ્ય મથક તરીકે જાણીતું છે. મગજને ત્રણ કેટેગરીમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે, એટલે કે આગળનું મગજ, મધ્ય મગજ તેમજ પાછળનું મગજ. અગ્રમસ્તિષ્ક તેમની વચ્ચે સૌથી મોટું માનવામાં આવે છે. ફોરબ્રેઇનમાં સૌથી મોટું બાહ્ય સ્તર, મગજનો આચ્છાદન તેમજ કેન્દ્ર તરફના નાના માળખાં જેવા કે થેલેમસ, પિનીયલ ગ્રંથિ અને હાયપોથાલેમસનો સમાવેશ થાય છે.
મધ્ય મગજ આગળના મગજ અને પાછળના મગજ વચ્ચેના મહત્વપૂર્ણ જોડાણ બિંદુ તરીકે કાર્ય કરે છે. મિડબ્રેન એ મગજના સ્ટેમનો ટોચનો ભાગ તરીકે ઓળખાય છે. બ્રેઈનસ્ટેમ મગજને કરોડરજ્જુ સાથે જોડવાનું વલણ ધરાવે છે.
પાછળના મગજને મગજનો સૌથી નીચેનો ભાગ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
મગજના ભાગો
મગજનો મગજનો આચ્છાદન મગજનો સૌથી બાહ્ય સ્તર તરીકે ઓળખાય છે. તે મગજને કરચલીવાળો દેખાવ આપે છે. મગજનો આચ્છાદન બે સેરેબ્રલ ગોળાર્ધમાં વર્ગીકૃત થયેલ છે. દરેક ગોળાર્ધ ચાર લોબમાં વિભાજિત છે જેમ કે આગળનો, પેરિએટલ, ટેમ્પોરલ તેમજ ઓસિપિટલ.
CNS નો સારાંશ
- નર્વસ સિસ્ટમ વિના માનવ શરીર કામ કરી શકતું નથી. નર્વસ સિસ્ટમ એક જટિલ નેટવર્ક તરીકે જાણીતી છે જે આપણી ક્રિયાઓ, સંવેદનાઓ અને પ્રતિક્રિયાઓ સાથે સંકલન કરે છે. નર્વસ સિસ્ટમને બે કેટેગરીમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવી છે, સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ (CNS) અને પેરિફેરલ નર્વસ સિસ્ટમ (PNS).
- સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ શરીરના પ્રોસેસિંગ સેન્ટર તરીકે જાણીતી છે. સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમમાં મગજ તેમજ કરોડરજ્જુનો સમાવેશ થાય છે. પેશીના પાસામાં, સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમને બે કેટેગરીમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે, જેમ કે, ગ્રે મેટર અને સફેદ દ્રવ્ય. ગ્રે મેટરમાં ચેતાકોષીય કોષો સાથે તેમના ડેંડ્રાઈટ્સ, ગ્લિયલ કોષો તેમજ રુધિરકેશિકાઓનો સમાવેશ થાય છે. ગ્રે પેશી રક્તનો વિપુલ પુરવઠો મેળવે છે.
- આ પેશીના ગુલાબી રંગ પાછળનું મુખ્ય કારણ છે. સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ માનવ શરીરના પ્રોસેસિંગ સેન્ટર તરીકે જાણીતી છે, પછી મગજ તેના મુખ્ય મથક તરીકે જાણીતું છે.
- મગજને ત્રણ કેટેગરીમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે, એટલે કે આગળનું મગજ, મધ્ય મગજ તેમજ પાછળનું મગજ. અગ્રમસ્તિષ્ક તેમની વચ્ચે સૌથી મોટું માનવામાં આવે છે.
- મગજનો મગજનો આચ્છાદન મગજનો સૌથી બાહ્ય સ્તર તરીકે ઓળખાય છે. તે મગજને કરચલીવાળો દેખાવ આપે છે. મગજનો આચ્છાદન બે સેરેબ્રલ ગોળાર્ધમાં વર્ગીકૃત થયેલ છે. દરેક ગોળાર્ધ ચાર લોબમાં વિભાજિત છે જેમ કે આગળનો, પેરિએટલ, ટેમ્પોરલ તેમજ ઓસિપિટલ.